“Ik durf zo weer naar het theater!”

Long Covid patiënt overwint haar angst

Zomaar een zomeravond in Amsterdam. De avondzon weerspiegelt zachtjes in de Amstel. De eerste bezoekers arriveren bij Koninklijk Theater Carré voor een uitverkochte voorstelling van Woe en Van der Laan. Marjoleine Schotman (67) is een van die bezoekers. Ze is best huiverig over hoe de avond gaat verlopen. Want Marjoleine zit al anderhalf jaar met een groot aantal Long Covid klachten thuis op de bank, of ze ligt op bed. De gemiddelde energievoorraad om de dag door te komen is beperkt, dus iedere prikkel is er één te veel. Desondanks gaat ze er vanavond voor het eerst op uit, samen met echtgenoot Frans. Wat Marjoleine nog niet weet is dat de avond aanzienlijk anders zal verlopen dan verwacht: ze staat het punt om van de ene in de andere verbazing te vallen.

Terug naar de hoofdentree van Carré. Het wachten in de rij bij de kassa valt niet mee. Marjoleine kan niet lang staan. Maar eenmaal aangekomen bij de ticketcontrole is daar de eerste verrassing. De ticketmedewerker blijkt op de hoogte te zijn van de komst van het echtpaar Schotman. Hij wenkt direct de manager van dienst. Deze loodst Marjoleine en Frans rustig langs andere bezoekers naar de lift, op weg naar restaurant De Nok voor het diner.

Prikkels
Terwijl Marjoleine nog niet helemaal is bijgekomen van de verbazing, stapt ze op de restaurantverdieping uit de lift. De manager laat het echtpaar plaatsnemen aan een tafeltje dat op een afgeschermde plek staat. Hierdoor heeft Marjoleine minder last van licht- en geluidsprikkels. Nadat het voorgerecht is besteld, ziet Frans dat zijn vrouw er redelijk ontspannen bij zit. Hij weet hoe spannend dit theaterbezoek voor haar is, hoezeer de Long Covid klachten haar beperken. Daarom heeft hij ’s middags naar het restaurant gebeld om te vragen of er een rustig tafeltje beschikbaar is. Na de koffie en het dessert volgt een volgende verrassing. Er verschijnt een medewerker die het echtpaar vriendelijk vraagt om haar te volgen naar de rustruimte. Marjoleine weet niet wat haar overkomt en is eigenlijk zo overrompeld dat zij zonder verder te vragen samen met Frans de medewerker volgt.

Rustruimte
Aangekomen in de rustruimte laat de medewerker weten dat Marjoleine in deze kamer, samen met Frans, rustig kan bijkomen tot de voorstelling begint. Weg van de prikkels van andere bezoekers. Ze geeft ook aan dat ze het echtpaar vlak voor het begin van de voorstelling ophaalt en naar hun plaats in de zaal zal brengen. Zo hoeft Marjoleine niet te lang in de prikkelrijke, royaal verlichte zaal te wachten op de start van de voorstelling. Ook het verwerken van alle prikkels die ruim zeventienhonderd arriverende bezoekers met zich meebrengen wordt zo tot een minimum beperkt. Vol verbazing neemt Marjoleine plaats op de comfortabele bank in de rustruimte en bedankt de medewerker zo vaak als ze kan.

Energie
Terwijl Marjoleine en Frans zich hardop afvragen waar ze deze speciale behandeling aan hebben verdiend, loopt de programmeur van Carré even binnen om voorzichtig polshoogte te nemen. Hij is de aanjager van prikkelarm theaterbezoek bij Carré en is, samen met Stichting Onbeperkt Genieten, druk bezig met de voorbereidingen voor het aanstaande prikkelarme Carré-aanbod. Tijdens dit traject is hem duidelijk geworden hoe belangrijk een rustruimte is voor bezoekers die, om welke reden dan ook, een lage tolerantie voor prikkels hebben. Toen hij hoorde van Frans’ verzoek om een apart tafeltje, heeft hij meteen een aparte rustruimte voor het echtpaar geregeld. Marjoleine overlaadt de programmeur met ontelbare complimenten en bedankjes. Ze vindt de prikkelarme voorzieningen geweldig en hoopt nu zelfs voorzichtig dat ze voldoende energie heeft om van de voorstelling te kunnen genieten.

Moe maar voldaan
Na afloop van de voorstelling keert het echtpaar Schotman terug naar de rustruimte. Marjoleine heeft de hele voorstelling gezien en neemt moe maar voldaan plaats op ‘haar’ plekje op de bank. Met een glas water in de hand komt ze even bij. Ze vond het een intense belevenis maar heeft enorm genoten. Meer dan ze van tevoren voor mogelijk hield. Even later gaat Frans op zijn gemak richting auto om vervolgens zijn vrouw voor de hoofdingang van Carré op te halen. Ondertussen spreken een toevallig aanwezige Onbeperkt Genieten-adviseur en Marjoleine af om haar ervaringen van die avond op een later moment op te tekenen. Dan staat Frans voor de deur: tijd om naar huis te gaan.

Over mijn angst heen
Twee weken na het Carré-bezoek spreken Marjoleine en de adviseur elkaar. Natuurlijk luidt de eerste vraag: hoe kijkt Marjoleine terug op het prikkelarme theaterbezoek in Carré? “Het was een hartstikke leuke ervaring en het heeft me echt erg veel goed gedaan om er gewoon weer eens uit te zijn,” begint Marjoleine. “Ik wist echt niet wat me overkwam. Het was een totale verrassing dat het allemaal zo uitpakte. En qua herstel is het enorm meegevallen. Toen ik thuiskwam kon ik in eerste instantie heel lang de slaap niet vatten vanwege de zenuwschokjes die door mijn lichaam gingen. Tja, het was natuurlijk ook niet een hele prikkelvrije avond hé,” grapt Marjoleine. “Maar de dag erna was ik relatief snel hersteld. Dat had ik niet kunnen bedenken. En weet je wat het mooie is: deze Carré-ervaring heeft er voor gezorgd dat ik nu over mijn angst heen ben. Want op deze manier durf ik zó weer naar het theater te gaan! En dan moet je weten dat ik van tevoren echt hele grote bedenkingen had.”

Minder gesloopt
Dat leidt natuurlijk tot de vraag waarom Marjoleine er voor heeft gekozen om ondanks al haar beperkingen toch naar de Carré-voorstelling te gaan. Het antwoord is ontroerend: “Frans stelde ruim een half jaar geleden voor om kaartjes voor de voorstelling van Woe en Van der Laan te bestellen. Dat leek hem leuk. Ik liep toen al bijna een jaar met Long Covid klachten en had geen idee of mijn klachten minder zouden zijn tegen de tijd dat we naar de voorstelling zouden gaan. Eerlijk gezegd heb ik toen toch ja gezegd omdat ik ook graag wat voor Frans wilde doen. Hij zit natuurlijk al zo lang noodgedwongen thuis met een zieke vrouw en is er altijd voor mij. Nu hij net gepensioneerd is moet er eigenlijk een periode aanbreken waarin je samen allemaal leuke dingen gaat doen, dingen waar je de rest van je leven eigenlijk geen tijd voor hebt gehad. Maar ja… Dus ik keek eerlijk gezegd als een berg tegen het theaterbezoek op. Omdat ik dacht van ja, ik ben nog steeds ziek, hoe ga ik dit doen? En ik baalde -voor ons allebei- van het idee dat ik na het bezoek vast helemaal kapot zou zijn en dagenlang versleten. Daarom heb ik uit voorzorg de hele dag op bed gelegen om zo uitgerust mogelijk naar het theater te gaan. Maar tot mijn enorme verbazing was ik dus veel minder gesloopt dan ik had verwacht dankzij die fantastische prikkelarme voorzieningen in Carré.“

Weer naar het theater
“Omdat wij al heel lang niet de deur uit gaan, wilden onze vrienden natuurlijk graag weten hoe het in Carré was geweest. En iedere keer begon ik spontaan eerst te vertellen hoe geweldig het was geregeld in het theater en pas daarna ging het over de voorstelling!” lacht Marjoleine. Ze raakt er maar niet over uitgepraat hoe fijn het is om te ervaren dat er bij prikkelarm theaterbezoek rekening met je wordt gehouden. Dat je niet hoeft uit te leggen wat er aan de hand is. Dat de medewerkers het snappen en er naar handelen. Dat het goed is. En Marjoleine is dolblij dat ze door deze ervaring weer -mét Frans- naar het theater durft. Prikkelarm, wel te verstaan.

Tips
Marjoleines verhaal vat op een mooie manier de essentie van de doelstelling van Stichting Onbeperkt Genieten samen: het toegankelijk maken van cultureel aanbod voor bezoekers met een lage tolerantie voor prikkels. Naast al het enthousiasme tovert Marjoleine ook een lijstje tevoorschijn met tips waar theaters naar haar smaak hun voordeel mee kunnen doen. Ze leest voor: “vermijd geurprikkels, creëer speciale, makkelijk bereikbare zitplaatsen, biedt oordopjes of een noise cancelling headset aan en voorkom wachtrijen.”

Basiselementen prikkelarm aanbod
Het is niet verrassend dat Marjoleine al deze tips meegeeft. Want samen met nog heel veel andere elementen vormen zij de basis van prikkelarm cultuuraanbod zoals Onbeperkt Genieten dat voorstaat. Het zijn elementen die er voor zorgen dat de hele culturele reis ‘tot en met de stoel’ zo prikkelarm mogelijk is ingericht. En dat is bij iedere locatie weer anders. Het zijn prikkelarme faciliteiten waardoor bezoekers alle beschikbare energie kunnen gebruiken om van de voorstelling te genieten en als het even meezit daarna niet dagenlang gesloopt zijn. Wanneer Marjoleine binnenkort naar een ‘officiële’ prikkelarme theatervoorstelling gaat, zal ze ongetwijfeld aangenaam verrast zijn dat haar tips al een standaard onderdeel zijn van het ‘prikkelarme pakket’ van Onbeperkt Genieten.

Prikkelarm theaterbezoek: een aanrader
Afsluitend dankt de adviseur Marjoleine voor haar tijd en openhartigheid. Ze hoopt Marjoleine en Frans snel weer tegen te komen in het theater en tipt ze om De Prikkelarme Cultuuragenda te raadplegen. Want daarin staat al het ‘goedgekeurde’ prikkelarme culturele aanbod. Ten slotte benadrukt Marjoleine graag nog eens krachtig hoezeer ze prikkelarm theaterbezoek kan aanraden voor iedereen die een lage tolerantie voor prikkels heeft.